ការប្រជែងរស់របស់សត្វកណ្ដុរ
កណ្ដុរត្រូវបានជនជាតិអេហ្ស៊ីបចាត់ទុកជាសត្វចង្រៃតាំងពី ៤០០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ ហើយរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃវាបន្តធ្វើឲ្យមានបញ្ហាជាច្រើនទាំងនៅ ក្នុងស្រែ ទាំងនៅក្នុងកន្លែងទុកដាក់ស្រូវអង្ករនៅទ្វីបអាស៊ី ។ ក្នុង ១ ឆ្នាំ កណ្ដុរពេញវ័យ ២៥ ក្បាល អាចស៊ីបំផ្លាញ និងធ្វើឲ្យកខ្វក់គ្រាប់ធញ្ញជាតិប្រមាណកន្លះតោន ។ គ្រាន់តែនៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី កណ្ដុរអាចបំផ្លាញស្រូវអង្ករក្នុងបរិមាណដែលអាចចិញ្ចឹមមនុស្សបាន ៤០០ លាននាក់ ។
ដោយមានលក្ខណៈឆ្លាត ប៉ិនប្រសប់ ចេះសម្របសម្រួល និងព្យាយាម កណ្ដុរអាចបន្តមានវត្តមានក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន នៅពេលដែលពូជសត្វជាច្រើនផ្សេងទៀតលែងមានវត្តមានលើពិភពលោក ។ នៅក្នុងស្រែ កណ្ដុរស៊ី និងកាត់បំផ្លាញស្រូវអស់ ៥% នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងរហូតដល់ ១៧% នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ។ បណ្ឌិត Grant Singleton អ្នកសម្របសម្រួលគណៈកម្មការស្រាវជ្រាវស្រូវមានប្រព័ន្ធស្រោចស្រព និងជាប្រធានគម្រោងគ្រប់គ្រងសត្វកណ្ដុរ ផ្អែកតាមប្រព័ន្ធបរិស្ថាន បាននិយាយថា «វាមិនមែនជារឿងចម្លែកទេចំពោះ ការដែលកណ្ដុរបានធ្វើឲ្យកសិករបាត់បង់ស្រូវប្រមាណពាក់កណ្ដាល ។ កសិករជាច្រើននៅទ្វីបអាស៊ីតែងមិនបានចាត់ទុកថា កណ្ដុរជាសត្វចង្រៃដែលគួរយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ឡើយ ដោយសារតែគាត់យល់ឃើញថាការស៊ីបំផ្លាញរបស់សត្វនេះគឺជារឿងធម្មតា ហើយគាត់ក៏ពុំមានមធ្យោបាយនឹងគ្រប់គ្រងវាដែរ» ។
សត្វ កណ្ដុរក៏ជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺដ៏សកម្មដោយសារតែទឹកនោម លាមក និងចៃរបស់វា ។ ជំងឺទាំងនោះមានជាអាទិ៍គឺ គ្រុនក្ដៅ ឈឺក្បាល ចុះក្អួត រលាកតម្រងម៉ូត្រ ថ្លើម និងស្រោមខួរ ។
ការគ្រប់គ្រងមិនមានភាពងាយស្រួលឡើយដោយសារតែសត្វនេះមានជាង ២០០ ប្រភេទ ហើយមានរបៀបរស់ និងធ្វើសកម្មភាពខុសៗគ្នា ។ កណ្ដុរប្រភេទខ្លះចូលចិត្តស៊ីគ្រាប់ធញ្ញជាតិមិនទាន់ទុំនៅពេលដែល ប្រភេទខ្លះទៀតស៊ីបំផ្លាញគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលទុំពេញលេញ ។
ការ កើនចំនួនដ៏ឆាប់រហ័សរបស់សត្វនេះគឺដោយសារតែកត្តាមនុស្ស និងលក្ខណៈធម្មជាតិរបស់វា ។ ជាឧទាហរណ៍ ការសិក្សាមួយដែលបានធ្វើនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាមបានរកឃើញថា កណ្ដុរអាចបង្កើតកូនចៅបានយ៉ាងច្រើននៅពេលដែលមានស្រូវក្នុង ស្រែ ។ រដូវបង្កាត់ពូជរបស់វាគឺស្មើនឹងចំនួនរដូវធ្វើស្រែ ពោលគឺកាលណាគេធ្វើស្រែតែ ១ ដង ក្នុង ១ ឆ្នាំ កណ្ដុរមានរដូវបង្កាត់ពូជតែ ១ ហើយកាលណាគេធ្វើស្រែ ៣ ដងក្នុង ១ ឆ្នាំ សត្វនេះមានរដូវបង្កាត់ពូជ ៣ ដងដែរ ។
ក្រោយពីពាក់គ្នាជាមួយកណ្ដុរឈ្មោលបាន ២១ ថ្ងៃ កណ្ដុរញីនឹងបង្កើតកូន ហើយបន្ទាប់ពីនោះ ១ ថ្ងៃ វានឹងពាក់គ្នាបន្តទៀត ។ ក្នុងរដូវបង្កាត់ពូជមួយ កណ្ដុរច្រមុះវែងញី ១ក្បាល អាចបង្កើតកូនបានពី ៣ ទៅ ៨ ក្បាល ដែលមានន័យថា ក្នុង ១ រដូវស្រូវ វាអាចបង្កើតកូនបានរហូតដល់ ២៤ ក្បាល ។ តាមធម្មតា កណ្ដុរទាំងអស់នោះនឹងមិនបង្កើតកូនចៅជាបន្តឡើយ កាលណាវាពុំមានស្រូវស៊ីបន្ត ។
ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៧ ដល់ ២០០៩ កសិករដែលមានស្រែតូចៗនៅតំបន់ភ្នំនៃប្រទេសបង់ក្លាដែស ឥណ្ឌា ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ា បានជួបប្រទះបញ្ហាខ្វះខាតស្បៀងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែកណ្ដុរបានកើនចំនួនយ៉ាងច្រើន ។ ការកើនចំនួននោះគឺបណ្ដាលមកពីឫស្សីមានផ្កា និងផ្លែដំណាលគ្នាជាច្រើនដែលកណ្ដុរអាចស៊ីជាអាហារ ហើយមានលទ្ធភាពបង្កើតកូនចៅឆាប់ជាងឆ្នាំធម្មតា ។
ជាទូទៅ កសិករច្រើនកម្ចាត់វាឆាប់ ឬយឺតពេលពេក ហើយច្រើនពឹងផ្អែកស្ទើរទាំងស្រុងលើថ្នាំពុលដែលក្លាយជាទម្លាប់ ធម្មតាតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ ។ មានពេលខ្លះ កសិករប្រើថ្នាំសម្លាប់កណ្ដុរមិនត្រឹមត្រូវ ជាហេតុធ្វើឲ្យមានបញ្ហាដល់សត្វស៊ីកណ្ដុរតាមធម្មជាតិ ដូចជា ឆ្មា ឆ្កែ និងសត្វស្លាបមួយចំនួន រហូតដល់មនុស្សទៀតផង ។
ដូចសត្វចង្រៃភាគច្រើនដែរ កណ្ដុរកាន់តែមានភាពស៊ាំនឹងថ្នាំពុល ។ ជាទូទៅ សកម្មភាពស្រាវជ្រាវនានាតែងបានផ្ដោតលើការបង្កើនកម្រិតពុលនៃថ្នាំ និងការធ្វើឲ្យកណ្ដុរកាន់តែចូលចិត្តស៊ីនុយលាយថ្នាំទាំងនោះ ទន្ទឹមគ្នានឹងការធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់តិចដល់សត្វផ្សេងទៀត ។ ទោះជាបែបនោះក្ដី គ្រឹះស្ថានស្រាវជ្រាវជាច្រើន រួមទាំងគណៈកម្មការស្រាវជ្រាវស្រូវមានប្រព័ន្ធស្រោចស្រពផង នៅតែមានមន្ទិលលើប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងសត្វនេះ ដោយពឹងផ្អែកតែលើថ្នាំពុល ។
នៅឆ្នាំ២០០៣ គណៈកម្មការស្រាវជ្រាវស្រូវមានប្រព័ន្ធស្រោចស្រព បានសហការជាមួយអង្គការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ និងឧស្សាហកម្មរបស់ប្រទេសអតីតស្ថិតក្រោមអណានិគមចក្រភពអង់គ្លេស (Commonwealth) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអូស្ត្រាលី និងដៃគូស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយជាតិនៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាម ដើម្បីដាក់ឲ្យអនុវត្តនូវវិធីសាស្ត្រគ្រប់គ្រងកណ្ដុរអាស្រ័យតាម ប្រព័ន្ធបរិស្ថាន (មិនផ្អែកតាមប្រភេទថ្នាំពុល) ។ កិច្ចការនោះបានផ្ដោតលើការខាតបង់ជាលក្ខណៈសេដ្ឋកិច្ចរបស់កសិករ ក្រីក្រ បង្កើនសុខភាពមនុស្សដោយកាត់បន្ថយរោគ ឬជំងឺដែលបង្កឡើងដោយសត្វកណ្ដុរ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុល ។ បណ្ឌិត Singleton បាននិយាយថា «ជា គោលបំណង គឺចូលឲ្យដល់ពិភពអាថ៌កំបាំងដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍របស់សត្វ កណ្ដុរ ហើយសហការជិតស្និទ្ធជាមួយកសិករដើម្បីបង្កើតឲ្យមានយុទ្ធសាស្ត្រ គ្រប់គ្រងដែលមានតម្លៃថោក និងមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន» ។
ការដាក់របាំងព័ទ្ធជុំវិញស្រែ រួមផ្សំនឹងអង្គប់ ឬ អន្ទាក់ ជាវិធីសាមញ្ញ តែមានប្រសិទ្ធភាពកាលណាការបំផ្លាញកើតមានក្នុងរយៈពេលយូរ ហើយធ្វើឲ្យបាត់បង់ច្រើនជាង ១០% ។ របាំង និងអង្គប់ ឬអន្ទាក់គួរត្រូវបានដាក់ជុំវិញស្រែតូចៗ ដែលដាំដុះស្រូវ ២ ទៅ ៣ សប្ដាហ៍ឆាប់ជាងស្រែក្បែរខាង ។ កណ្ដុរនឹងសសៀរក្បែររបាំងនោះដើម្បីរកច្រកចូលទៅក្នុងស្រែ ហើយជាប់អង្គប់ ឬអន្ទាក់ ។
ការសិក្សាមួយចំនួនដែលបានធ្វើនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាម បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា កសិករអាចគ្រប់គ្រងចំនួនសត្វកណ្ដុរដោយជោគជ័យបាន កាលណាគាត់រួមដៃគ្នាជាសហគមន៍ ហើយអនុវត្តកិច្ចការពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយក្នុងពេលវេលាសមស្រប និងចំកន្លែងដែលសត្វនេះរស់នៅ ។ នៅប្រទេសវៀតណាម គម្រោងខាងលើបានកាត់បន្ថយការបំផ្លាញរបស់សត្វកណ្ដុរ ៥០% ហើយកសិករបន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលបានច្រើនជាង ៦០% ។ ជាងនេះទៅទៀត ដោយកិច្ចការនោះតម្រូវឲ្យធ្វើដោយសហការគ្នា វាបានជួយធ្វើឲ្យកសិករនៅក្នុងសហគមន៍កាន់តែមានទំនាក់ទំនងគ្នា ជិតស្និទ្ធ ។
នៅឆ្នាំ២០០៩ គម្រោងនេះត្រូវបានទទួលយកទៅអនុវត្តក្នុងកម្រិតជាតិ សម្រាប់កម្មវិធីស្រូវនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ។ មានកសិករប្រមាណ ១០០.០០០ នាក់ នៅប្រទេសវៀតណាម និង ៧៥.០០០ នាក់ នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានទទួលយកបច្ចេកវិទ្យានោះទៅអនុវត្ត ។ ការអនុវត្តបច្ចេកវិទ្យានេះកំពុងត្រូវបានពង្រីកនៅប្រទេសបង់ក្លាដែស ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា តង់សានី និង ណាមីប៊ី ៕
រៀបចំដោយ លោកបណ្ឌិត មាស ពិសិដ្ឋ
March 29, 2011
សញ្ញាវិជ្ជមានសម្រាប់ការបន្ស៊ីសត្វក្រោយភ្លើងឆេះ
គោដាក់បន្ស៊ីនៅលើវាលស្មៅ Sagebrush នៅភាគខាងត្បូងរដ្ឋ Oregon ក្បែរភ្នំ Little Juniper Mountain
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃសេវកម្មស្រាវជ្រាវកសិកម្មចំនួន ២រូប បានរកឃើញថា វាលស្មៅ Wyoming Sagebrush អាចដាក់បន្ស៊ីគោបាន ហើយនៅតែអាចដាក់បន្ស៊ីប្រកបដោយជោគជ័យបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ ប្រសិនបើអ្នកផលិតត្រួតពិនិត្យបសុសត្វរបស់ពួកគេដោយប្រយ័ត្ន ប្រយែង ។អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកវាលធំៗ លោក Jon Bates បម្រើការនៅមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវកសិកម្មនៅភាគខាងកើត Oregon (EOARC) នៅក្រុង Burns រដ្ឋ Oregon មានប្រសាសន៍ថា «ជាធម្មតា អ្នកគ្រប់គ្រងតែងតែបញ្ចៀសមិនបន្ស៊ីគោនៅតំបន់ដែលភ្លើងឆេះ២ រដូវបន្ទាប់ពីឆេះ ប៉ុន្តែតាមការស្រាវជ្រាវរបស់យើងបង្ហាញថា យ៉ាងហោចណាស់សម្រាប់វាលស្មៅដែលមានស្ថានភាពល្អ មិនមានការខុសគ្នាទេក្នុងការលូតលាស់ឡើងវិញរបស់ស្មៅនៅពេលដែល ដាក់បន្ស៊ីភ្លាមៗបន្ទាប់ពីភ្លើងចេះ» ។
នៅលើវាល ស្មៅ Sagebrush ធំៗ ភ្លើងព្រៃឆេះម្ដងម្កាលគឺជាផ្នែកមួយនៃរបបប្រវត្តិសាស្ត្រដែល រំខានដល់សហគមន៍រុក្ខជាតិ ហើយអ្នកគ្រប់គ្រងដីយកតម្រាប់តាមឋាមវន្តទាំងនេះជាមួយនឹងការ គ្រប់គ្រងភ្លើងឆេះ ។ លោក Jon Bates ធ្វើការងារជាក្រុមជាមួយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកវាលធំៗនៃ EOARC លោក Kirk Davies ដើម្បីពិនិត្យមើលពីការខុសគ្នានៃការលូតលាស់ឡើងវិញរបស់ រុក្ខជាតិនៅកន្លែងដែលត្រូវបានដាក់បន្ស៊ី និងមិនដាក់បន្ស៊ីបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទាំង២រូបនេះបានរៀបចំផ្ទៃដីសាកពិសោធន៍មួយចំនួនទំហំ ៥ អែកខ័រ នៅលើវាលស្មៅសម្រាប់ពិសោធន៍ភាគខាងជើងទំនាប Great Basin នៅភាគខាងកើតរដ្ឋ Oregon ដែលសម្បូណ៌ទៅដោយស្មៅ Wyoming Sagebrush និងស្មៅពហុវត្ស Bunchgrasses ។ ពួកគេបានដុតផ្ទៃដីស្មៅស្ទើរតែទាំងអស់នៅរដូវស្លឹកឈើជ្រុះនៃ ឆ្នាំ២០០២ ដែលបានសម្លាប់ស្មៅ Wyoming Sagebrush ស្ទើរតែទាំងអស់ បន្ទាប់មកសិក្សាអំពីប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងការបន្ស៊ីខុសៗគ្នាដែលមាន ឥទ្ធិពលដល់ការលូតលាស់ឡើងវិញនៃស្មៅ Wyoming Sagebrush និងស្មៅពហុវត្ស Bunchgrasses ។
ផ្ទៃដីរដូវក្ដៅចំនួន ៥ កន្លែងត្រូវបានដាក់បន្ស៊ីនៅឆ្នាំ២០០៣ និង២០០៤ ជាដើមរដូវក្ដៅទីមួយបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ និងជាពេលដែលស្មៅទាំង ២ ប្រភេទ បានបញ្ចប់ការលូតលាស់សម្រាប់រដូវក្ដៅ ហើយភាគច្រើនកំពុងសំងំ ។ ផ្ទៃដីរដូវក្ដៅចំនួន ៥ កន្លែងទៀតត្រូវបានដាក់បន្ស៊ីនៅរដូវក្ដៅឆ្នាំ២០០៤ និង២០០៥ ជាដើមឆ្នាំទី២បន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ ។
ផ្ទៃដីរដូវផ្ការីក ត្រូវបានដាក់បន្ស៊ីនៅដើមខែទៅពាក់កណ្ដាលខែឧសភា មុនពេលដែលស្មៅចាប់ផ្ដើមអភិវឌ្ឍបង្កើនផល ។ ផ្ទៃដីចំនួន ៥ កន្លែងនៃផ្ទៃដីទាំងនេះត្រូវបានបន្ស៊ីនៅឆ្នាំ២០០៤ និង២០០៥ នៅដើមរដូវដាំដុះទីពីរបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះនៅឆ្នាំ២០០២ ។ ផ្ទៃដីចំនួន ៥ កន្លែងទៀតត្រូវបានដាក់បន្ស៊ីតែនៅឆ្នាំ២០០៥ ប៉ុណ្ណោះ គឺបីឆ្នាំបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ ដែលយកគំរូតាមយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើនក្នុងការដាក់បន្ស៊ីក្រោយ ភ្លើងឆេះដែលមានស្រាប់បច្ចុប្បន្ន ។
ផ្ទៃដីចំនួន ៥ កន្លែង ត្រូវបានដុត ប៉ុន្តែមិនបានដាក់បន្ស៊ីទេ ហើយផ្ទៃដីចំនួន ៥ កន្លែងទៀតត្រូវបានរក្សាទុកដោយមិនដុត និងមិនដាក់បន្ស៊ី ។
គោ ដែលដាក់បន្ស៊ីនៅក្នុងផ្ទៃដីភ្លើងឆេះត្រូវបានយកចេញបន្ទាប់ពី ពួកវាស៊ីស្មៅអស់ ៤០ ទៅ ៥០% ។ កម្រិតបន្ស៊ីនេះត្រូវបានគេគិតថា ជាកម្រិតមធ្យ ឬខ្ពស់ជាងបន្តិចនៃកម្រិតមធ្យមសម្រាប់វាលស្មៅ Wyoming Sagebrush ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទាំង ២រូប បានប្រមូលទិន្នន័យពីគម្របបុស្បុក ដង់ស៊ីតេ ទិន្នផលប្រចាំឆ្នាំនៃស្មៅ Wyoming Sagebrush និងទិន្នផលគ្រាប់ស្មៅពហុវត្ស Bunchgrasses ពីផ្ទៃដីទាំង ៣០ កន្លែង ។ ពួកគេរកឃើញថា រុក្ខជាតិលូតលាស់ក្រោយភ្លើងឆេះមិនមានការខុសប្លែកគ្នាគួរឲ្យ កត់សម្គាល់រវាងផ្ទៃដីដាក់បន្ស៊ី និងមិនដាក់បន្ស៊ីទេ ។ លើសពីនេះ ផ្ទៃដីដែលភ្លើងឆេះ មានគម្របស្មៅ ដើមស្មៅ ទិន្នផលប្រចាំឆ្នាំ និងទិន្នផលគ្រាប់ ចាប់ពីឆ្នាំទីពីរ ឬទីបីបន្ទាប់ពីភ្លើងឆេះ ច្រើនជាងផ្ទៃដីដែលមិនបានដុត ៕ អត្ថបទដោយ Ann Perry មន្ត្រីព័ត៌មាននៃ ARS
បកប្រែ និងផ្សព្វផ្សាយដោយមានការអនុញ្ញាតពី USDA Agricultural Research/Nov-Dec 2010
March 2, 2011
ឧស្ម័នកាបូនិចនៅក្នុងដីងាយស្រួលវាស់វែង
អ្នកស្រី Lucretia Sherrod គឺជាអ្នកបច្ចេកទេសវិទ្យាសាស្ត្រជីវវិទ្យាដែលជឿជាក់ថា ប្រសិនបើមិនមានឧបករណ៍ ឬវិធានមន្ទីរពិសោធន៍ត្រឹមត្រូវទេ អ្នកអាចបង្កើតវាឡើងដោយខ្លួនឯង ។
ការបង្កើតថ្មីបំផុតរបស់អ្នកស្រី Lucretia Sherrod គឺ «ឧបករណ៍វិភាគកាបូនឌីអុកស៊ីតកែសម្រួល» ។ ជាមួយឧបករណ៍នេះ អ្នកស្រី និងសហការីបានអភិវឌ្ឍវិធីសាស្ត្រលឿន និងចំណាយតិចក្នុងការប៉ាន់ប្រមាណអំពីអត្រាបំបែកធាតុកាបូនដោយ ធ្វើការតាមដានការដកដង្ហើមរបស់ដី ។ វិធីសាស្ត្របែបប្រពៃណីក្នុងការវាស់វែងកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិចគឺចំណាយ ពលកម្មច្រើន និងពេលវេលាយូរ ។
មីក្រុបក្នុង ដីរំលាយសារធាតុរុក្ខជាតិ និងបញ្ចេញកាបូនរក្សាទុកនៅក្នុងដី ។ ប៉ុន្តែមីក្រុបទាំងនោះក៏បញ្ចេញកាបូនក្នុងទម្រង់ជាឧស្ម័នកាបូនិច ផងដែរ ។ សេណារីយ៉ូដែលល្អបំផុតគឺនៅពេលកាបូនត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងដី ច្រើនជាងកាបូនដែលបាត់បង់តាមរយៈការដកដង្ហើមរបស់មីក្រុប ។
អ្នកស្រី Lucretia Sherrod បានប្រែក្លាយឧបករណ៍វិភាគ Single-cell infrared gas analyzer ដែលប្រើសម្រាប់ត្រួតពិនិត្យកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិចនៅក្នុងផ្ទះកញ្ចក់ មកជាវិធីងាយស្រួល និងមិនប៉ះពាល់បរិស្ថានដើម្បីវាស់ដំណកដង្ហើមរបស់ដី ។ អ្នកស្រីអាចវាស់សំណាកដីបានចំនួន ៩០ ក្នុងមួយម៉ោង ជំនួសឲ្យការវាស់តាមបច្ចេកទេសប្រពៃណីដែលអាចវាស់បានតែ ១០ ទៅ ២៤ សំណាកក្នុងមួយម៉ោង ។
បន្ទាប់ ពីសំណាកដីត្រូវបានដាក់ក្នុងប្រអប់បិទជិតរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ អ្នកស្រី Lucretia Sherrod បញ្ចូលម្ជុលតាមស្នាមបិទប្រអប់ និងប្រមូលសំណាកបរិយាកាសដើម្បីធ្វើវិភាគ ។ ប្រព័ន្ធរបស់គាត់ងាយស្រួលអាចបន្ថែមឧបករណ៍ដទៃទៀត ដូចជា ឧបករណ៍វិភាគអុកស៊ីសែន ។
ការធ្វើ តេស្តរបស់អ្នកស្រី Lucretia Sherrod អាចវាស់ឧស្ម័នកាបូនិចដែលផលិតបាន និងអុកស៊ីសែនដែលប្រើប្រាស់នៅពេលមីក្រូសព៌ាង្គកាយស៊ីសារធាតុ សរីរាង្គរបស់ដី ។ អ្នកស្រីបានបង្ហាញជាសាធារណៈនូវសេចក្ដីសង្ខេបនៃការធ្វើតេស្តនេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ២០០៩របស់សមាគមក្សត្រសាស្ត្រអាមេរិក សមាគមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដំណាំអាមេរិក និងសមាគមវិទ្យាសាស្ត្រដីអាមេរិក ។ អ្នកស្រីក៏បានសរសេរអត្ថបទមួយស្ដីពីនីតិវិធីនានាផងដែរ ។ មន្ទីរពិសោធន៍នីមួយៗអាចដំឡើងឧបករណ៍ធ្វើតេស្តនេះបានងាយស្រួលសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ភ្លាមៗ ។ អត្ថបទដោយ Don Comis មន្ត្រីព័ត៌មាននៃ ARS
បកប្រែ និងផ្សព្វផ្សាយដោយមានការអនុញ្ញាតពី USDA (Agricultural Research/Nov-Dec 2010)
February 12, 2011
គេហទំព័រ «កណ្ដុរ» បានដាក់ឲ្យដំណើរការហើយ
អ្នក ជំនាញ និងអ្នកចង់ស្វែងយល់អំពីសត្វកណ្ដុរ ឥឡូវនេះមានផ្លូវដែលអាចស្វែងរកព័ត៌មាន និងលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវថ្មីៗបំផុតអំពីពួកសត្វកកេរនេះ ។ គេហទំព័រថ្មីមួយមានឈ្មោះថា «អ្វីៗទាំងអស់អំពីកណ្ដុរ (All About Rodents)» បានដាក់ឲ្យដំណើរការហើយ តាមរយៈអាសយដ្ឋាន https://sites.google.com/site/rodentmanagement/home ។
គេហទំព័រ នេះផ្ទុកទៅដោយព័ត៌មានអំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃសត្វកណ្ដុរនៅជុំវិញ ពិភពលោក និងព័ត៌មានសង្ខេបរបស់អ្នកជំនាញអន្តរជាតិ អត្ថបទបច្ចេកទេស និងការបោះពុម្ពផ្សេងៗស្ដីពីជីវវិទ្យា និងការគ្រប់គ្រងកណ្ដុរ ។
លើស ពីនេះ ព្រឹត្តិការណ៍ដែលនឹងរៀបចំឡើង ដូចជា សន្និសីទ និងសិក្ខាសាលា និងឱកាសនៃការស្រាវជ្រាវសម្រាប់និស្សិត ហើយនឹងអនុសាសន៍នានាសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងសត្វកណ្ដុរដោយធម្មជាតិមិន ប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននៅក្នុងប្រព័ន្ធដំណាំស្រូវតំបន់ទំនាប ក៏ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងគេហទំព័រផងនេះដែរ ៕
December 10, 2010
ដំណាំស្វាយចន្ទី
តាមវចនានុក្រម «ស្វាយចន្ទី» គឺជាឈ្មោះឈើមួយប្រភេទស្លឹកខ្ចីប្រើជារបោយ ឬជាអន្លក់បាន, ផ្លែលៀនចុងគ្រាប់លេចចេញមកខាងក្រៅ វេលាទុំមានក្លិនក្រអូបឆួលឆ្ងិតបន្តិច មានជ័របន្តិចៗប្រើការញាំបរិភោគបាន, បើគេចេះផ្សំគ្រឿងញាំ មានជីវជាតិឆ្ងាញ់ពីសាគ្រាន់បើដែរ, ជាដំណាំមិនសូវរើសដី ។ អ្នកស្រុកខ្លះហៅស្វាយចន្ទីថា «ខ្យូវ» គេនិយាយថា ដើមខ្យូវ ផ្លែខ្យូវ គ្រាប់ខ្យូវ ។
ការដាំដុះស្វាយចន្ទីនៅជុំវិញពិភពលោក
ដើមស្វាយចន្ទីមានដើមកំណើតនៅប្រទេសប្រេស៊ីល ហើយសព្វថ្ងៃគេឃើញមានដើមស្វាយចន្ទីជាច្រើនត្រូវបានដាំនៅបណ្ដា ប្រទេសមួយចំនួននៅតំបន់ត្រូពិច ពីព្រោះឈើនេះងាយស្រួលដាំបើប្រៀបធៀបទៅនឹងដើមឈើដទៃទៀត ព្រោះវាមិនចាំបាច់ត្រូវការដីដែលមានជីជាតិណាស់ណាទេ ។ លើសពីនេះទៅទៀត ផ្លែរបស់វាផ្ដល់នូវជីវជាតិខ្ពស់ ហើយដើមស្វាយចន្ទីជួយការពារបញ្ហាហូរច្រោះដីផងដែរ ។ ដំណាំស្វាយចន្ទីត្រូវបានគេហៅថាជាដំណាំ «កសិករក្រីក្រ» ពីព្រោះមានកសិករក្រីក្រជាច្រើនចូលចិត្តដាំវា ២ ទៅ ៣ ដើម ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់សេចក្ដីត្រូវការចាំបាច់នៅក្នុង ផ្ទះរបស់គេ ដូចជា ការចំណាយទៅលើសុខភាព និងទៅលើប្រេងឥន្ធនៈជាដើម ។
ដើមស្វាយចន្ទីត្រូវការរយៈពេលពី ៣ ទៅ ៤ឆ្នាំ ដើម្បីអាចប្រមូលផលជាលើកដំបូង ហើយវាអាចទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់នៅពេលវាអាយុ ៧ ឆ្នាំ ។ ដោយឡែកដើមរបស់វាគួរតែកាប់ចោល និងដាំសាជាថ្មីនៅពេលដែលវាមានអាយុ ២៥ ឆ្នាំ ។ តាមធម្មតា ដំណាំស្វាយចន្ទីត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាផលិតផលសរីរាង្គ (មិនប្រើជីគីមី) ពីព្រោះកសិករក្រីក្រមិនអាចមានប្រាក់ទៅទិញជីគីមី និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតនោះទេ ។ ដោយសារតែកសិករភាគច្រើនមានការចំណាយ និងការថែទាំតិចតួច ដូច្នេះទិន្នផល និងប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេក៏បានតិចតួចដែរ ។ ដើម ស្វាយចន្ទីអាចទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ និងរកបានចំណូលច្រើនប្រសិនបើកសិករប្រើជីសរីរាង្គ និងថែទាំវាឲ្យបានត្រឹមត្រូវ (ដូចជា ការកាត់មែក និងការកម្ចាត់សត្វចង្រៃដោយសារធាតុសរីរាង្គ) លើកកម្ពស់ការអនុវត្តការប្រមូលផល ការកែច្នៃ និងស្តុកទុក ។
ស្វាយចន្ទីត្រូវបានគេធ្វើពាណិជ្ជកម្មដំបូងនៅប្រទេសឥណ្ឌានៅទសវត្សរ៍១៩២០ គឺបន្ទាប់ពីរោងចក្រកែច្នៃបានរកឃើញនូវបច្ចេកវិទ្យាបកសម្បកមិន ឲ្យបែកគ្រាប់ច្រើន ឬមិនឲ្យបែកហូរជាតិពុលពីសម្បកទៅប៉ះនឹងគ្រាប់ ។ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍១៩២០ ទៅដល់ពាក់កណ្ដាលទសវត្សរ៍១៩៧០ ការប្រមូលផលស្វាយចន្ទីបានកើនឡើងជាលំដាប់នៅអាហ្វ្រិកខាងកើត និងឥណ្ឌា ។ ចាប់ផ្ដើមនៅឆ្នាំ១៩៧៥ សង្គ្រាម និងជំងឺបានបំផ្លាញឧស្សាហកម្មបកសម្បកស្វាយចន្ទីយ៉ាងខ្លាំងនៅ អាហ្វ្រិកខាងកើត ។ ការដាំស្វាយចន្ទីបន្តកើនឡើងនៅប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រេស៊ីល ។ ចាប់ពីទសវត្សរ៍១៩៩០ ការដាំដុះស្វាយចន្ទីបានកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅប្រទេសវៀតណាម ។ ប្រទេសឥណ្ឌាបានដាំស្វាយចន្ទីច្រើនជាងគេ មានចំនួន ២៣% នៃផលិតផលសរុបទូទាំងពិភពលោកនៅឆ្នាំ២០០៩ ។ ផលិតផលស្វាយចន្ទីវៀតណាម (រួមនឹងស្វាយចន្ទីកម្ពុជា) ឈរលំដាប់ថ្នាក់ទី៤ លើពិភពលោកដែលមានចំនួន ១៥% ។ បន្ទាប់ពីការធ្លាក់ចុះនៃការដាំដុះនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ដំណាំនេះត្រូវបានងើបឡើងជាថ្មីម្ដងទៀត ដោយសារតែមានការជួយលើកទឹកចិត្តគាំទ្រពីស្ថាប័ន Africa Cashew Initiative (គម្រោងស្វាយចន្ទីទ្វីបអាហ្វ្រិក) និងមូលនិធិហ្គេត (Gates Foundations) ។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ទ្វីបអាហ្វ្រិកខាងលិចទាំងមូលដាំដុះបាន ៣៧% នៃបរិមាណស្វាយចន្ទីទូទាំងពិភពលោក (កើនឡើងពី ១២% នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយទ្វីបអាហ្វ្រិកខាងកើតទាំងមូលដាំបាន ៨% និងប្រទេសប្រេស៊ីលដាំបាន ១៣%) ។
គុណភាពស្វាយចន្ទី
គុណភាព និងតម្លៃលក់ស្វាយចន្ទី (ទាំងសម្បក) ដំបូងបំផុតគឺកំណត់ដោយទិន្នផលរបស់វា ទំហំគ្រាប់ និងការខូចខាតដោយសារផ្សិត ឬសត្វល្អិតស៊ី ។ ទិន្នផល និងទំហំគ្រាប់ស្វាយចន្ទីមានភាពខុសគ្នាអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើន ដូចជា ពូជ លក្ខខណ្ឌនៃការដាំដុះ ការថែរក្សា ការប្រមូលផល ការសម្ងួតក្រោយពេលប្រមូលផល ការស្តុកទុក និងការបកសម្បក ។ ជាទូទៅ គ្រាប់មានទំហំធំគឺមានតម្លៃខ្ពស់ ។
ការ ធ្វើចំណាត់ថ្នាក់គុណភាព (Grade) របស់ស្វាយចន្ទីគឺកំណត់ដោយអង្គការមាត្រដ្ឋានគុណភាពអន្តរជាតិ ដូចជា សមាគមឧស្សាហកម្មស្បៀងអាហារ (AFI) នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រុមប្រឹក្សាលើកកម្ពស់ការនាំចេញស្វាយចន្ទីរបស់ឥណ្ឌា (CEPC) ។ កម្រិតស្ដង់ដារមួយដែលអាចទទួលយកបាន (ក្នុងចំណោមកម្រិតស្ដង់ដារទាំង៣០) មានឈ្មោះថា WW320 ជា កម្រិតមួយដែលសមរម្យបំផុតសម្រាប់ប្រភេទអាហារសម្រន់ ។ នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ តម្លៃត្រូវបានគិតជាដុល្លាក្នុងទម្ងន់មួយផោន ។
យន្តកម្មកែច្នៃស្វាយចន្ទី
អស់ រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ មានកិច្ចខិតខំព្យាយាមដើម្បីអភិវឌ្ឍម៉ាស៊ីនបកសម្បកស្វាយចន្ទីដែល មានតម្លៃសមរម្យដែលអាចឲ្យម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនអាចទិញបាន ។ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ គេសង្កេតឃើញថា ម៉ាស៊ីនបកសម្បកស្វាយចន្ទីដែលមានតម្លៃថោកមិនសូវល្អ ពីព្រោះវាធ្វើឲ្យគ្រាប់ស្វាយចន្ទីបែកបាក់ច្រើន ។
នៅ ក្នុងរយៈពេល២ឬ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារតែប្រាក់ឈ្នួលពលកម្មឡើងខ្ពស់ និងមានកង្វះកម្លាំងពលកម្មនៅតាមជនបទនៅប្រទេសឥណ្ឌា និងវៀតណាម បានធ្វើឲ្យយន្តកម្មរោងចក្រខ្នាតតូចកាន់តែមានប្រជាប្រិយភាព ។ នៅឆ្នាំ២០០៩ ប្រទេសវៀតណាមបាននាំចេញឧបករណ៍កែច្នៃថ្មីៗទៅលក់នៅទីផ្សារ អន្តរជាតិដែលធានាថាវានឹងមិនធ្វើឲ្យគ្រាប់ស្វាយចន្ទីបាក់បែក ច្រើន និងធូរថ្លៃអាចអាចទិញប្រើប្រាស់បាន ។ ម្យ៉ាងទៀតម៉ាស៊ីនបកសម្បកនេះមានប្រសិទ្ធិភាពដូចគ្នានឹងការចំណាយ មនុស្ស ៣០នាក់ ឲ្យមកធ្វើការអញ្ចឹងដែរ ។ ហេតុនេះប្រសិនបើម៉ាស៊ីនបកសម្បកដែលកំពុងដំណើរការនៅចំនួនពាក់ កណ្ដាលនៃរោងចក្រទាំងអស់ (សរុប ២២៥ នៅវៀតណាម) មានគុណភាពល្អដូចបានអះអាងមែន ពួកគេនឹងទាក់ទាញបានអតិថិជនយ៉ាងច្រើនដើម្បីទិញម៉ាស៊ីននោះ ហើយនៅក្នុងរយៈពេល២ ទៅ៣ឆ្នាំខាងមុខ គ្រឿងយន្តកែច្នៃស្វាយចន្ទីនឹងកាន់តែរីកដុះដាលបន្ថែមទៀត ។
ដោយ ឡែកមានការអភិវឌ្ឍ និងការកែលម្អយ៉ាងច្រើននៅក្នុងបច្ចេកវិទ្យាគ្រឿងចក្រកែច្នៃ ស្វាយចន្ទីខ្នាតធំនៅក្នុងប្រទេសប្រេស៊ីល គឺមានន័យថា គ្រឿងចក្រកែច្នៃអាចកាត់បន្ថយនូវអត្រាខូចខាត ឬបែកបាក់គ្រាប់ស្វាយចន្ទីរហូតដល់ក្រោម ២០% ដែលមានលក្ខណៈដូចជាការបកសម្បកដោយដៃផងដែរ ។ ទោះ ជាម៉ាស៊ីននោះមានគុណភាពល្អ និងអាចបែងចែកគុណភាពគ្រាប់ស្វាយចន្ទីបានសុក្រឹតក៏ដោយ ដោយសារតែម៉ាស៊ីនមានតម្លៃខ្ពស់ និងត្រូវការអ្នកដែលមានជំនាញខ្ពស់ដើម្បីបញ្ជាវា ដូច្នេះការបែងចែកគុណភាពគ្រាប់ស្វាយចន្ទីដោយមនុស្សនៅតែមាន ប្រជាប្រិយភាពក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត ។
November 28, 2010
វិធីកាន់តែប្រសើរក្នុងការភ្ញាស់ពងត្រីអណ្ដែង
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃសេវាកម្មស្រាវជ្រាវកសិកម្ម (ARS) លោក Les Torrans បានចំណាយពេលភាគច្រើននៃវិជ្ជាជីវៈរបស់គាត់នៅតំបន់ដីសណ្ដទន្លេ Mississippi ស្វែងរកវិធីនានាដើម្បីជួយកសិករទ្រង់ទ្រាយពាណិជ្ជកម្មចិញ្ចឹមត្រីអណ្ដែងបានល្អប្រសើរជាងមុន ឬអភិវឌ្ឍវិធីកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពនៃការផ្ដល់ចំណី និងការប្រមូលផលត្រីអណ្ដែង ។
បច្ចុប្បន្ន ដោយសារឧស្សាហកម្មចិញ្ចឹមត្រីអណ្ដែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រឈម នឹងត្រីនាំពីចូលពីបរទេសមានតម្លៃថោកជាង និងកំណើនតម្លៃផលិតកម្ម និងចំណី លោក Les Torrans ដែលមានមូលដ្ឋាននៅអង្គភាពស្រាវជ្រាវពន្ធុវិទ្យាត្រីអណ្ដែងនៃ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិវារីវប្បកម្មទឹកក្ដៅ Thad Cochran នៅសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ Mississippi (MSU) ស្ថិតក្នុងក្រុង Stoneville កំពុងផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការស្រាវជ្រាវថ្មីនៅវាលដែលគាត់គិតថាអាចផ្ដល់ជំនួយបានខ្លះ ។
លោក Les Torrans មានប្រសាសន៍ថា មួយឆ្នាំ ឬពីរឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ចំនួនកសិដ្ឋានផលិតត្រីពូជនៅក្នុងតំបន់ដីសណ្ដរបស់គាត់បានធ្លាក់ ចុះពី ៣០ មកនៅត្រឹមតែ ១០ ជាងប៉ុណ្ណោះ ។
នៅពេលដែលអ្នកចិញ្ចឹមត្រីបានដឹងថា ជាការសំខាន់សម្រាប់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមត្រីអណ្ដែងពាណិជ្ជកម្មក្នុងការបញ្ចូលខ្យល់ទៅក្នុងស្រះចិញ្ចឹម លោក Les Torrans បានផ្ដល់នូវភស្តុតាង ជាបទពិសោធន៍អំពីរបៀបពិតប្រាកដដែលកម្រិតអុកស៊ីសែនមានឥទ្ធិពលលើ ការផ្ដល់ចំណី និងផលិតកម្មនៅក្នុងស្រះត្រី ។ ការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់បានផ្ដល់នូវអនុសាសន៍សម្រាប់ការគ្រប់គ្រង អុកស៊ីសែនថ្មីនៅក្នុងស្រះត្រីដែលអាចសំចៃថាមពល និងបង្កើនផលិតកម្ម ។
ថ្មីៗនេះ លោក Les Torrans និងលោក James Steeby នៃសាកលវិទ្យាល័យ MSU បានអភិវឌ្ឍអនុសាសន៍ក្នុងការរំលាយអុកស៊ីសែនជាក់លាក់សម្រាប់កសិដ្ឋាន ផលិតត្រីពូជ ។ ទិន្នន័យដែលពួកគាត់ប្រមូលបានអំពីពងត្រីអណ្ដែង និងការរំលាយអាហាររបស់កូនត្រីបង្ហាញថា ការប្រែប្រួលនានានៃការញាស់ភាគច្រើនបណ្ដាលមកពីការរំលាយអុកស៊ីសែនមិនបានគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងទឹក ។ បើយោងតាមលោក Les Torrans និងលោក James Steeby ចរន្តទឹកទន់ខ្សោយនៅជុំវិញ និងឆ្លងកាត់បណ្ដុំពងត្រី ជាពិសេសអត្រាផ្ទុកពងខ្ពស់ បង្កើតបានជាបញ្ហាប្រែប្រួលនេះ ។
បច្ចុប្បន្ន លោក Les Torrans កំពុងអនុវត្តជំនាញមេកានិករបស់គាត់ដើម្បីសាងសង់ធុងភ្ញាស់ពងត្រី អណ្ដែងមានអាំងតង់ស៊ីតេខ្ពស់ដែលគាត់ហៅថា «កូនទម្ងន់ (see-saw)» ។ លោក Les Torrans មានប្រសាសន៍ថា ឧបករណ៍ នេះនឹងផ្ដល់ការលាយច្របល់នៃអុកស៊ីសែនរលាយល្អប្រសើរសម្រាប់ពង ត្រីអណ្ដែងដែលងាយរងគ្រោះ ដោយការលើកទម្លាក់បណ្ដុំពងត្រី ដូចគ្នានឹងការជ្រលក់កញ្ចប់តែនៅក្នុងទឹក បន្ទាប់មកលើកពងទាំងនោះខ្ពស់ផុតពីទឹកមុនពេលជ្រលក់ចូលទៅក្នុង ទឹកម្ដងទៀត ។ ឲ្យតែបណ្ដុំពងត្រីនៅសើម ពួកវាអាចផ្លាស់ប្ដូរខ្យល់ជុំវិញស្រោមពងបាន ។ អុកស៊ីសែននៅក្នុងខ្យល់មានច្រើនជាងអុកស៊ីសែននៅក្នុងទឹក ដូចនេះការបង្កើតឧបករណ៍កូនទម្ងន់ថ្មីនេះទាញយកអត្ថប្រយោជន៍នៃការ ជ្រលក់ទឹកដើម្បីរក្សាសំណើមពងត្រីដែលកំពុងអភិវឌ្ឍ និងប្រើខ្យល់បរិយាកាសដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែន ។
លោក Les Torrans មានប្រសាសន៍ថា «យើង អាចភ្ញាស់ពងត្រីបានច្រើនជាងពីរដងជាមួយនឹងវិធីកូនទម្ងន់នេះ ក្នុងទំហំឧបករណ៍ដូចគ្នា និងប្រើប្រាស់ទឹកតែពាក់កណ្ដាលធៀបនឹងវិធីភ្ញាស់រង្វិលស្លាបចាក់ប្រពៃណី (Traditional paddle-wheel method)» ។
លោក Les Torrans បានមានប្រសាន៍បន្ថែមថា «អ្វីដែលយើងឃើញគឺជាឧស្សាហកម្មមួយដែលកំពុងតែមានបញ្ហានៅក្នុងរដ្ឋ Mississippi, Alabama, Arkansas និង Texas ជាទីកន្លែងដែលមានចិញ្ចឹមត្រីអណ្ដែងច្រើនជាង ៩០% របស់អាមេរិក ។ ប្រសិនបើយើងអាចទទួលបានអុកស៊ីសែនរលាយកាន់តែច្រើនសម្រាប់ពងត្រី នោះ វានឹងញាស់កាន់តែច្រើន ។ ពិតណាស់ ការណ៍នេះនឹងជំរុញលើកស្ទួយដល់កសិករ ។ យើងត្រូវតែធ្វើឲ្យផលិតកម្មក្នុងស្រុករបស់យើងមានប្រសិទ្ធភាពតាម ដែលអាចធ្វើបាន» ។ អត្ថបទដោយ Chris Guy មន្ត្រីព័ត៌មានរបស់ ARS
បកប្រែ និងផ្សព្វផ្សាយដោយមានការអនុញ្ញាតពី USDA (Agricultural Research/Oct 2010)
កសិករ ចិញ្ចឹមត្រីលោក Bobby Jones (ឆ្វេង) និងឪពុករបស់គាត់លោក Robert A. “Shorty” Jones នៃក្រុមហ៊ុន Needmore Fisheries LLC កំពុងពិនិត្យឧបករណ៍ភ្ញាស់ពងត្រីកូនទម្ងន់ ជាមួយនឹងសហស្ថាបនិករបស់គាត់លោក Les Torrans ជាជីវវិទូត្រី (កណ្ដាល) ។ កសិករទាំងពីរនាក់ឪពុកកូនគ្រោងនឹងប្ដូរឧបករណ៍ភ្ញាស់រង្វិលស្លាប ចាក់ប្រពៃណីរបស់ពួកគាត់ (អាចមើលឃើញនៅពីក្រោយខ្នងលោក Jones) ដោយឧបករណ៍ភ្ញាស់កូនទម្ងន់ឲ្យបានមុនរដូវត្រីពងលើកក្រោយ
ឧបករណ៍ ភ្ញាស់ពងត្រី ។ វិធីភ្ញាស់កូនទម្ងន់ផ្ដល់នូវចរន្តទឹក និងអុកស៊ីសែនរលាយល្អប្រសើរជាង និងផ្ដល់លទ្ធផលពងត្រីញាស់ច្រើនជាងពីរដងចំពោះទំហំឧបករណ៍ប៉ុន គ្នាធៀបនឹងវិធីភ្ញាស់រង្វិលស្លាបចាក់ប្រពៃណី
November 24, 2010
ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងទីផ្សារពិភពលោក
សេចក្ដីសង្ខេប
ក្រុមហ៊ុន Uniparts Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតឧបករណ៍កសិកម្ម និងសំណង់ (នៅប្រទេសឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិក) ត្រូវបានលើកយកមកពិពណ៌នា ។ សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌា កំពុងតែរីកចម្រើនយ៉ាងលឿន ហើយសង្ឃឹមថា នឹងឈរនៅលំដាប់ថ្នាក់ទី៣ ក្នុងពិភពលោកនាពេលដ៏ឆាប់ ។ ការលក់ដូរនៅក្នុងទីផ្សារឥណ្ឌា និងកត្តាដើម្បីជោគជ័យមាន ៖ តម្លៃនៃសាច់ប្រាក់ ផលប្រយោជន៍ថ្នាក់តំបន់របស់អតិថិជន និងការរចនាម៉ូដកាត់បន្ថយតម្លៃ ។ រចនាសម្ព័ន្ធទន់ខ្សោយគឺជាភាពមានកម្រិតដ៏ចម្បង ។ វិស័យឧបករណ៍កសិកម្មប្រែប្រួលឡើងចុះនៅប្រទេសឥណ្ឌាត្រូវបានកំណត់ ដោយអាកាសធាតុមូសុង តម្លៃដំណាំ និងលទ្ធភាពថវិកា ។ អត្រាកំណើននៃការលក់ពី ៨ ទៅ ១០% ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ ។ ផលិតកម្មត្រាក់ទ័រប្រចាំឆ្នាំនៅទូទាំងពិភពលោកគឺច្រើនជាង១លានគ្រឿង ហើយក្នុងនោះប្រទេសឥណ្ឌាផលិតបាន ៥១% ជាត្រាក់ទ័រប្រភេទកម្លាំង៦០សេះ ។ ត្រាក់ទ័រនៅប្រទេសឥណ្ឌាមានចំនួនប្រហែល ២,៦លានគ្រឿង ។ ទិន្នន័យផ្ដល់ជូនស្ដីអំពីរបាយត្រាក់ទ័រនៅទូទាំងប្រទេស និងរបាយត្រាក់ទ័រនៅកម្រិតកសិដ្ឋានក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ទោះបីជាការបូកសរុបនៅថ្នាក់កសិដ្ឋានមានការលំបាកក្នុងការវាស់វែង ក៏ដោយ ។ ទីផ្សារត្រាក់ទ័រសង្ឃឹមថានឹងកើនឡើងដល់ ៤៥០.០០០ គ្រឿងក្នុង មួយឆ្នាំ ប៉ុន្ដែការព្យាករណ៍អំពីទីផ្សារឧបករណ៍បំពាក់មានការពិបាកទាំងផ្នែក ផ្លូវការ និងមិនផ្លូវការ ។ នីតិវិធីណែនាំនានាក្នុងការចូលទៅកាន់ និងប្រតិបត្ដិការក្នុងទីផ្សារឥណ្ឌាត្រូវបានផ្ដល់ជូននៅក្នុង អត្ថបទនេះ ។
សេចក្ដីផ្ដើម
សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាមានកំណើន ៨,១% នៅឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០០៥-២០០៦ និងកំណើន ៧,៦% ត្រូវបានព្យាករណ៍សម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធ ២០០៦-២០០៧ (ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី) ។ នេះបង្ហាញអំពីសារសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាធៀបនឹងការព្យាករណ៍កំណើនប្រមាណ ២% សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិក តំបន់ចាយវាយប្រាក់អឺរ៉ូ និងប្រទេសជប៉ុន ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះគឺដោយសារដំណើរការរឹងមាំល្អនៃវិស័យឧស្សាហកម្ម សេវាកម្ម និងការលោតឡើងនៃវិស័យកសិកម្មបន្ទាប់ពីដំណើរការមិនល្អកាលពី ឆ្នាំកន្លងទៅ (កម្រិតទាបបំផុតនៅឆ្នាំ២០០១ដែលផលិតកម្មត្រាក់ទ័របានធ្លាក់ចុះពី ២៨០.០០០គ្រឿង មកនៅត្រឹម ១៦៧.០០០គ្រឿង ក្នុងមួយឆ្នាំ) ។
យើង ផ្ដល់ព័ត៌មានមួយឈុតសម្រាប់លោកអ្នកដែលចាប់អារម្មណ៍នឹងសេដ្ឋកិច្ច ឥណ្ឌា ដោយផ្ដោតជាពិសេសលើស្ថានភាពឧបករណ៍កសិកម្ម ។
ជា ការសំខាន់ក្នុងការយល់ដឹងអំពីទីតាំង និងប្រវត្ដិដែលជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ធ្វើការថ្លែងបញ្ជាក់នានានៅ ក្នុងអត្ថបទនេះ ។ ដូចនេះ យើងត្រូវផ្ដល់ការណែនាំសង្ខេបមួយអំពីក្រុមហ៊ុន Uniparts Group និងក្រុមហ៊ុន Uniparts India Ltd ដែលអាចឱ្យលោកអ្នកបានយល់ពីបរិបទទាំងមូល ។
ក្រុមហ៊ុន Uniparts Group គឺជាក្រុមហ៊ុនឯកជនរបស់ឥណ្ឌា ផ្ដល់សេវាផ្នែកទីផ្សារកសិកម្មតាំងពីដើមឆ្នាំ១៩៨៤ ។ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០០ ក្រុមហ៊ុននេះប្រែក្លាយខ្លួនសំដៅទៅជាក្រុមហ៊ុននាំចេញ ដែលមានប្រាក់ចំណូល ៥៩,៣៣លានដុល្លា នៅឆ្នាំ២០០៥-២០០៦ ដែលក្នុងនោះ ១៦,៨% ទទួលបានពីការលក់នៅក្នុងស្រុក ។ ទីផ្សារនាំចេញសំខាន់ៗគឺ សហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប និងជប៉ុន ។ តារាង ២.៣ បង្ហាញអំពីទិដ្ឋភាពទូទៅនៃទីតាំង ជំនាញផលិត និងផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុន Uniparts Group ។
November 13, 2010
បើកទំព័រពិភពថ្មីមួយនៃលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ពោត
ពោត គឺជាអំបូរដំណាំខុសប្លែកពីគ្នាបំផុតមួយដែលគេស្គាល់មកដល់ពេល នេះ ។ ជាមធ្យម ស្រឡាយពោតចំនួនពីរប្រភេទអាចខុសគ្នាផ្នែកពន្ធុវិទ្យា ដូចមនុស្សខុសគ្នាពីសត្វស្វា ហើយការខុសប្លែកគ្នាដូចនេះធ្វើឲ្យការចាត់ជាពួកផ្អែកលើពន្ធុ នៃលក្ខណៈសម្បត្តិចម្បងៗគឺជាការប្រឈមមួយ ។ ប៉ុន្តែការប្រមូលផ្ដុំដែលបានជារៀបចំជាក់លាក់នៃស្រឡាយពោតនានា គឺមានទំហំធំ ខុសប្លែកចម្រុះ និងកំណត់លក្ខណៈសម្បត្តិបានល្អដែលបានក្លាយទៅជាឧបករណ៍សេណេទិកដែល មានថាមពល និងត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាទូទៅដោយអ្នកស្រាវជ្រាវនៅជុំវិញពិភពលោក ដែលសិក្សាអំពីពន្ធុដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវលក្ខណៈសម្បត្តិ របស់ដំណាំដែលចង់បាន ។
ការប្រមូលផ្ដុំនៃស្រឡាយពោតនេះ ហៅថា ប្រជាករ «ការគូសផែនទីក្រុម (Nested Association Mapping, NAM)» ត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃសេវាកម្មស្រាវជ្រាវកសិកម្ម (ARS) នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបង្កាត់ពូជពោតដែលគេយកមកសិក្សា (B73) ជាមួយស្រឡាយពោតខុសប្លែកពីគ្នាចំនួន ២៥ និងបង្កាត់រវាងកូនចៅទទួលបានជាបន្តបន្ទាប់ បង្កើតបានស្រឡាយនានាចេញពីការបង្កាត់ពូជតែមួយចំនួន ៥០០០ ដែលស្រឡាយនីមួយៗមានសមាយោគដាច់ដោយឡែកពីគ្នាចំពោះលក្ខណៈសម្បត្តិ ផ្នែកពន្ធុរបស់ស្រឡាយមេបា ។ ពោតទទួលបានជាលទ្ធផលនេះ ដែលត្រូវបានដាំនៅទីតាំងរបស់ ARS ជិតក្រុង Ithaca រដ្ឋ New York ក្រុង Raleigh រដ្ឋ North Carolina និងក្រុង Columbia រដ្ឋ Missouri ត្រូវបានដាក់ស្លាកលេខកូដសម្គាល់នៅក្នុងទីវាល ហើយអត្រាលូតលាស់វា និងលក្ខណៈសម្បត្តិផ្សេងៗទៀតត្រូវបានវាស់វែងយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន ។
ក្រុមការងារគម្រោងនេះមាន លោក Ed Buckler ពិន្ធុវិទូដំណាំបម្រើការនៅមជ្ឈមណ្ឌលកសិកម្ម និងសុខភាព Robert W. Holley នៃ ARS នៅក្រុង Ithaca លោក Jim Holland ពិន្ធុវិទូដំណាំបម្រើការនៅអង្គភាពស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រដំណាំនៃ ARS នៅក្រុង Raleigh លោក Michael McMullen ពិន្ធុវិទូដំណាំ និងអ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia ពិន្ធុវិទូដំណាំបម្រើការនៅអង្គភាពស្រាវជ្រាវពិន្ធុវិទ្យាដំណាំនៃ ARS នៅក្រុង Columbia និងលោក Stephen Kresovich អតីតពន្ធុវិទូដំណាំនៃសាកលវិទ្យាល័យ Cornell ដែលបច្ចុប្បន្នជាអនុប្រធានផ្នែកអប់រំស្រាវជ្រាវ និងការបញ្ចប់ការសិក្សានៃសាកលវិទ្យាល័យ South Carolina ។
យុទ្ធសាស្ត្រ NAM ចងក្រងទិន្នន័យចំនួន២ឈុតគឺ ទិន្នន័យ សេណូមតាមលំដាប់លំដោយលម្អិតបានពីរុក្ខជាតិមេបា និងការពិនិត្យមើលរយៈពេលខ្លីក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំជាងនៃភាពលម្អិត របស់ពន្ធុនៅក្នុងប្រជាករធំ ដែលអាចឆ្លុះបញ្ចាំងទៅវិញទៅមកដើម្បីផ្ដល់ការពិពណ៌នាលម្អិតអំពី ពន្ធុនៃស្រឡាយពោតទាំង៥០០០ ។ លោក Ed Buckler ជាសហស្ថាបនិកនៃគម្រោងមានប្រសាសន៍ថា «ប្រសិនបើ អ្នកចង់ពិនិត្យមើលភាពចម្រុះរបស់ពោត ដោយមានស្រឡាយចំនួន ២៥ ដែលយើងបានជ្រើសរើសជាមេបា ទិន្នន័យនេះគឺជាកន្លែងដ៏ល្អក្នុងការរកមើល» ។
លោក Ed Buckler លោក Jim Holland លោក Michael McMullen អ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia និងអ្នកដទៃទៀតកំពុងប្រើប្រាស់ស្រឡាយ NAM ដើម្បីស្វែងរកបរិមាណលក្ខណៈសម្បត្តិស្នូល (QTLs) និងសញ្ញាសម្គាល់នៅតាមបណ្ដោយសេណូមរបស់ពោតដែលអាចភ្ជាប់ទំនាក់ ទំនងទៅនឹងគុណភាព និងលក្ខណៈសម្បត្តិដែលចង់បាន ។ QTLs គឺជាផ្នែកនានានៃ DNA ដែលកំណត់កូដពន្ធុសមាយោគខុសៗគ្នានៃលក្ខណៈសម្បត្តិ ។
ការ ប្រមូលផ្ដុំស្រឡាយ NAM បានបង្ហាញអំពីតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានមិនចំពោះតែអ្នក វិទ្យាសាស្ត្រនៃ ARS ទេ ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកស្រាវជ្រាវនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យ និងក្រុមហ៊ុនពូជពោតមួយចំនួនដែលបានប្រើស្រឡាយទាំងនេះដើម្បី សិក្សាអំពីចន្លោះនៃលក្ខណៈសម្បត្តិ រួមមាន ភាពធន់នឹងការរាំងស្ងួត ភាពធន់នឹងជំងឺ និងលក្ខណៈមួយចំនួនទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងគុណភាពសារធាតុចិញ្ចឹម និងការអភិវឌ្ឍជីវឥន្ធៈ ។ សមិទ្ធផលនេះឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរទាំងផ្នែកអនុវត្ត និងផ្នែកមូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រ ដូចជា ថាតើពន្ធុមួយចំនួនតូចធ្វើឲ្យមានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លា ឬពន្ធុចំនួនច្រើនធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់តិចតួច ឬមួយសមាយោគនៃបរិមាណ និងឥទ្ធិពលទាំងពីរនេះកើតឡើង ។ លោក Ed Buckler មានប្រសាសន៍ថា «វាគឺជាមធ្យោបាយមួយនៃ មធ្យោបាយលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធជាលើកដំបូងក្នុងការរៀបចំ និងគូសផែនទីភាពចម្រុះនៃពន្ធុរបស់ពោតពីជុំវិញពិភពលោក» ។
ពិនិត្យមើលកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីវេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺ
បន្ទាប់ ពីបានអភិវឌ្ឍប្រជាករ NAM បច្ចុប្បន្ន លោក Jim Holland លោក Ed Buckler និងសហការី កំពុងពិនិត្យមើលកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀតអំពីពន្ធុមួយចំនួនដែល គ្រប់គ្រងរយៈពេលចេញផ្កា និងលក្ខណៈសម្បត្តិពាក់ព័ន្ធមួយហៅថា «វេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺ» ឬវេទរសភាពទៅនឹងថេរវេលាថ្ងៃ ។
ដើម កំណើតផ្សេងៗរបស់ពោតអាចត្រូវបានតាមដានរកឃើញនៅអាមេរិកឡាទីន ត្រូពិក ។ នៅទីនោះ ដើមពោតផ្កានៅពេលដែលថេរវេលាថ្ងៃខ្លី ។ នៅពេលពោតត្រូវបានយកចេញពីតំបន់ត្រូពិកទៅកាន់តំបន់អាកាសធាតុ បង្គួរនៃទ្វីបអាមេរិក វាត្រូវតែសម្របខ្លួនទៅនឹងថេរវេលាថ្ងៃវែងនៅរដូវក្ដៅក្នុងតំបន់ អាកាសធាតុបង្គួរទាំងនោះ ។ បច្ចុប្បន្ន ការសម្របខ្លួននេះគឺជាការខុសគ្នាផ្នែកពន្ធុដ៏ចម្បងរវាងពោតនៅ តំបន់ត្រូពិក និងតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរ ។
លោក Jim Holland ពន្យល់ថា «ពោត នៅតំបន់ត្រូពិកមានភាពចម្រុះផ្នែកពន្ធុដែលអាចប្រើដើម្បីធ្វើ ឲ្យប្រសើរឡើងនូវពោតនៃតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរដូចសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារពោតនៅតំបន់ត្រូពិកចេញផ្កាយឺតនៅពេលថេរវេលាថ្ងៃវែង លក្ខណៈសម្បត្តិដែលមិនចង់បានដូចជា ទិន្នផលអន់អាចលើសលុបលើលក្ខណៈសម្បត្តិគួរឲ្យចង់បានដទៃទៀត ដូចជា ភាពធន់នឹងជំងឺជាដើម ។ គោលដៅរបស់យើងគឺស្វែងយល់បន្ថែមអំពីយន្តការនៅពីក្រោយវេទរសភាពនឹង រយៈពន្លឺ ដូចនេះយើងអាចដឹងអំពីភាពចម្រុះផ្នែកពន្ធុរបស់ពោតតំបន់ត្រូពិក កាន់តែងាយស្រួល» ។
លោក Ed Buckler មានប្រសាសន៍ផងដែរថា ការយល់ដឹងអំពីរយៈពេលចេញផ្ការបស់ពោតនឹងជួយឲ្យយល់ដឹងអំពី រយៈពេលចេញផ្កានេះចំពោះអំបូរដំណាំដទៃទៀតផងដែរ ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកស្រាវជ្រាវចង់ចល័តចំណែកណាមួយរបស់ពន្ធុក្នុងចំណោម សេណូមរបស់ដំណាំមួយប្រភេទដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវលក្ខណៈ សម្បត្តិមួយផ្សេងទៀត ពួកគេត្រូវតែដឹងអំពីកន្លែងដែលគ្រប់គ្រងការចេញផ្កានៅក្នុងសេណូម នោះ ។ លោក Ed Buckler បន្តថា «យើងមិនចង់ចល័តវិបរិតភាពពន្ធុសម្រាប់ភាពធន់នឹងជំងឺ ហើយបែរជាមានឥទ្ធិពលដោយចៃដន្យទៅលើរយៈពេលចេញផ្កាទេ» ។
នៅ ក្នុងរបកគំហើញដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយកាលពីឆ្នាំទៅនៅក្នុង ទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ ក្រុមការងារនេះបានរាយការណ៍ថា ភាពខុសគ្នាធំធេងនៃរយៈពេលចេញផ្កាក្នុងចំណោមស្រឡាយខុសគ្នារបស់ ពោតគឺបណ្ដាលមកពីឥទ្ធិពលថែមលើគ្នារហូតដល់ទៅ ៥៦ QTLs ប៉ុន្តែជារួម QTL នីមួយៗមានឥទ្ធិពលពាក់ព័ន្ធតិចតួច ។
លោក Ed Buckler មានប្រសាសន៍ថា «សម្រាប់ អំបូររុក្ខជាតិបង្កាត់ឆ្លងដូចពោត ជាទូទៅមានពន្ធុជាច្រើនមានឥទ្ធិពលតិចតួច ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកប្រមូលផ្ដុំឥទ្ធិពលតូចៗទាំងនេះរួមគ្នានោះ អ្នកអាចធ្វើរបស់ធំៗបាន» ។
ការបង្កាត់ពោតតំបន់ត្រូពិក ជាមួយនឹងពោតតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរ
នៅក្នុងគម្រោងដាច់ដោយឡែកមួយទៀត ក្រុមការងាររបស់លោក Jim Holland បានបង្កាត់ស្រឡាយ២ប្រភេទនៃពោតតំបន់ត្រូពិកវេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺជាមួយនឹងស្រឡាយ២ប្រភេទទៀតនៃពោតតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរ ។ ស្រឡាយតំបន់ត្រូពិក ដែលមួយយកមកពីប្រទេសម៉ិកស៊ិក និងមួយទៀតមកពីប្រទេសថៃ ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសារពួកវាចេញផ្កាយឺតនៅពេលស្ថិតក្រោមថេរវេលាថ្ងៃវែងនៃភូមិភាគ Corn Belt របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ។ ការបញ្ចូលពោតទាំងពីរស្រឡាយនេះទៅក្នុងការសិក្សាក៏បានជួយឲ្យ លោក Jim Holland ធ្វើការប្រៀបធៀបការឆ្លើយតបវេទរសភាពរយៈពន្លឺនៃពោតតំបន់ត្រូពិក ដែលយកមកពីតំបន់ខុសគ្នាផងដែរ ។ ស្រឡាយពោតតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរតំណាងឲ្យក្រុមជម្រើសវិទ្យាដ៏សំខាន់ ពីរនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។
តាមរយៈការគូសផែនទីពន្ធុ ក្រុមការងារបានធ្វើឲ្យសេណូមពោតរួមតូចគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចង្អុលជាក់លាក់អំពី QTLs ចំនួន ៤ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងវេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺ ។ QTLs ទាំងនេះត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវឲ្យឈ្មោះថា «ZmPR1–4» តំណាងឲ្យ ២% នៃផែនទីពន្ធុសរុប ។
ដើម្បី កំណត់ចរិតលក្ខណៈរបស់ស្រឡាយពោតទាំងនេះ ក្រុមការងាររបស់លោក Jim Holland បានប្រើប្រាស់ប្រដាប់គូសចំណាំម៉ូលេគុលដែលបានអភិវឌ្ឍដំបូងដោយលោក Ed Buckler និងលោក Michael McMullen សម្រាប់ប្រជាករ NAM ។ ទោះបីជាស្រឡាយពោតរបស់លោក Jim Holland ត្រូវបានអភិវឌ្ឍដាច់ដោយឡែកពីប្រជាករ NAM ក៏ដោយ ក៏ឥឡូវនេះពួកវាត្រូវបានច្របាច់បញ្ចូលគ្នាដើម្បីពង្រីកប្រជាករ NAM ពីព្រោះប្រជាករទាំងពីរនេះត្រូវបានគូសផែនទីដោយប្រើប្រដាប់គូស ចំណាំម៉ូលេគុលដូចគ្នា ។
លោក Jim Holland មានប្រសាសន៍ថា «យើង ក៏បានប្រៀបធៀប QTLs ដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះវេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺជាមួយនឹង QTLs ដូចគ្នាដែលបានរកឃើញនៅក្នុងអំបូរដំណាំគំរូនានា ដូចជា Arabidopsis និងស្រូវ ។ យើងបានរកឃើញពន្ធុពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងពោត ដូចគ្នានឹងអំបូរដំណាំគំរូ ប៉ុន្តែមិនស្ថិតនៅក្នុងទីតាំងតំបន់សេណូមសំខាន់ដូចគ្នាទេ ។ ភ្នាក់ងារគ្រប់គ្រងទេវរសភាពនឹងរយៈពន្លឺដែលគេស្គាល់មួយចំនួននៅ ក្នុង Arabidopsis និងស្រូវហាក់មិនមែនជាភ្នាក់ងារគ្រប់គ្រងទេវរសភាពនឹងរយៈពន្លឺ សំខាន់សម្រាប់ពោតទេ» ។
បច្ចុប្បន្ន លោក Jim Holland កំពុងបញ្ជាក់ថា QTLs ដែលរកឃើញនៅក្នុងការបង្កាត់ពោតតំបន់ត្រូពិកជាមួយនឹងពោតតំបន់ អាកាសធាតុបង្គួរក៏សំខាន់ផងដែរនៅក្នុងប្រជាករ NAM ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «ប្រសិនបើយើងអាចផ្ដោតការយក ចិត្តទុកដាក់ទៅលើតំបន់សេណូមមួយចំនួនតូចក្នុងការជ្រើសរើស ពន្ធុនានាដែលធ្វើឲ្យឆាប់ចេញផ្កាស្ថិតក្រោមថេរវេលាថ្ងៃវែង កូនរបស់វានឹងសម្របខ្លួនបានកាន់តែប្រសើរទៅនឹងថេរវេលាថ្ងៃវែង នៃតំបន់អាកាសធាតុបង្គួរ ។ ដូចនេះ ជម្រើសវិទូអាចផ្ដោតទៅលើការរួមបញ្ចូលគ្នានូវលក្ខណៈសម្បត្តិដែល ចង់បាន ដូចជាកំណើនទិន្នផល និងភាពធន់នឹងជំងឺនៅក្នុងពូជពោតរបស់អាមេរិក» ។
ការវិភាគអំពីឥទ្ធិពលសមាយោគឡើងវិញ
នៅក្រុង Columbia លោក Michael McMullen និងអ្នកសហការនានាបានកំណត់សេណូទីបស្រឡាយពោតចំនួន ៤៦៩៩ នៃប្រជាករ NAM ហើយអាចវិភាគតំបន់ «ព្រឹត្តិការណ៍សមាយោគឡើងវិញ» បានចំនួន ១៣៦០០០ ជាទីតាំងដែលពន្ធុមេបាធ្វើសមាយោគឡើងវិញ ។ លោក Michael McMullen ក៏ជាសហស៊ើបអង្កេតនៃគម្រោងនេះ និងដឹកនាំការស្ថាបនាផែនទីពន្ធុនៃប្រជាករ NAM ដែលកំណត់ដំណើរបន្តគ្នារបស់ពន្ធុ អភិវឌ្ឍប្រជាករ វិភាគពន្ធុ និងវាស់វែងលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ពោតនៅក្នុងទីវាល ។
សមិទ្ធផល ការគូសផែនទីពន្ធុរបស់លោក Michael McMullen នេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពខុសគ្នាយ៉ាងសម្បើមក្នុងចំណោមគ្រួសារ នានានៃដំណាំពោត យោងទៅតាមអត្រាសមាយោគឡើងវិញដែលភាពញឹកញាប់ (ហ្វ្រេកង់) នៃការផ្លាស់ប្ដូររូបសាស្ត្ររបស់ភាគចំណែកនៃក្រូម៉ូសូមទទួលបានពី មេបាខុសគ្នានៅក្នុងការបង្កាត់ ។ ពួកគេបានរកឃើញថា អត្រាសមាយោគឡើងវិញស្ថិតនៅចំកណ្ដាលនៃក្រូម៉ូសូមមានកម្រិតទាបជាង ផ្នែកខាងចុងនៃក្រូម៉ូសូម ។
លោក Michael McMullen មានប្រសាសន៍ថា «ការ រកឃើញនេះធ្វើឲ្យឱកាសក្នុងការជ្រើសរើសស្រឡាយពោតដែលប្រសើរជាង គេបំផុតមានកម្រិត ។ ដើម្បីអាចបង្កើតសមាយោគដែលល្អជាងគេបំផុតនៃពន្ធុមានប្រយោជន៍នៅ ក្នុងដំណាំពោត អ្នកចាំបាច់ត្រូវមានអត្រាសមាយោគឡើងវិញខ្លាំងក្លា ។ នេះហើយគឺជាបញ្ហាអំពីសេណូមរបស់ពោត» ។ របកគំហើញនេះក៏ត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ផងដែរ ដែលបានគូសបញ្ជាក់អំពីការប្រឈមមួយរបស់អ្នកវិទ្យសាស្ត្រគឺ វិធីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវអត្រាសមាយោគឡើងវិញស្ថិតនៅតំបន់ចំ កណ្ដាលនៃក្រូម៉ូសូមរបស់ពោត ។
នៅក្នុង ក្រុង Columbia នេះផងដែរ អ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia កំពុងប្រើប្រាស់ NAM ដើម្បីស្វែងយល់អំពីការគ្រប់គ្រងផ្នែកពន្ធុនៃលក្ខណៈសម្បត្តិ សមាសភាពសាច់គ្រាប់ ដូចជា អាមីដុង ប្រូតេអ៊ីន និងប្រេង ។ អ្នស្រីមានឯកទេសក្នុងការធ្វើជម្រើសវិទ្យាដំណាំ ហើយលទ្ធផលរបស់គាត់អាចយកទៅប្រើក្នុងការរៀបចំរចនាពន្ធុរបស់ សាច់គ្រាប់ពោតដើម្បីឲ្យសមស្របនឹងតម្រូវការបរិមាណ (សមាសភាគ)ប្រេង អាមីដុង និងប្រូតេអ៊ីនរបស់កសិករ និងអ្នកប្រើប្រាស់ចុងក្រោយ ។
អ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia មានប្រសាសន៍ថា «នៅ ពេលរៀបចំរចនាពោតសម្រាប់ផលិតកម្មអេតាណុល អាមីដុងកម្រិតខ្ពស់គឺជាតម្រូវការ ។ កសិករចិញ្ចឹមសត្វត្រូវការពោតចំណីសត្វរបស់ពួកគាត់មានបរិមាណប្រេង ខ្ពស់» ៕ អត្ថបទដោយ Dennis O’Brien និង Stephanie Yao បុគ្គលិកព័ត៌មាននៃ ARS និង Alfredo Flores អតីតបុគ្គលិកនៃ ARS
បកប្រែនិងផ្សព្វផ្សាយដោយមានការអនុញ្ញាតពី USDA (Agricultural Research/Sept 2010)
បរិស្ថានវិទូ លោក Marty Williams កំពុងពិនិត្យដើមពោតផ្អែម ។ លោក និងសហការីបានរកឃើញថា ការដាំពោតញឹកនៅក្នុងខែមិថុនា ឬកក្កដាទទួលបានទិន្នផលច្រើន ហើយការដាំពោតមិនសូវញឹកនៅមុនខែមិថុនា ឬកក្កដាក៏ទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ផងដែរ
លោក Steve Pigozzo ជំនួយការស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ North Carolina State កំពុងចរលម្អងដើមពោត
ពោត មានភាពចម្រុះផ្នែកពន្ធុយ៉ាងច្រើនសម្បើម ។ ប្រជាករការគូសផែនទីក្រុម (NAM) កំពុងតែចាប់ផ្ដើមធ្វើឲ្យភាពចម្រុះនេះក្លាយទៅជាប្រយោជន៍ក្នុង ការធ្វើឲ្យពោតប្រសើរឡើង
ពន្ធុវិទូ អ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia កំពុងប្រមូលស្លឹកពោតដើម្បីកំណត់សេណូទីប DNA របស់វា ចំណែកឯលោក Michael McMullen ក៏ជាពន្ធុវិទូផងដែរ កំពុងកត់ត្រាលទ្ធផលសង្កេតដោយប្រើកុំព្យូទ័រដៃនៅវាល
ពន្ធុវិទូលោក Michael McMullen កំពុងកត់ត្រាកំពស់ដើមពោតដោយប្រើកុំព្យូទ័រដៃនៅវាល
ពន្ធុវិទូអ្នកស្រី Sherry Flint-Garcia កំពុងត្រួតពិនិត្យ និងប្រលេះគ្រាប់ពោតដែលជាស្ថាបនិកនៃស្រឡាយកាត់ពូជតែមួយ NAM
ពាក្យបច្ចេកទេសប្រើក្នុងអត្ថបទនេះ
- សេណូម (Genome): ជាឈុតព័ត៌មានពេញលេញស្ដីពីហ្សែនរបស់មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ និងសព៌ាង្គកាយផ្សេងទៀត ។
- វេទរសភាពនឹងរយៈពន្លឺ (Photoperiod Sensitivity): ជាដំណើរការ ឬការសិក្សាអំពីប្រតិកម្មរយៈពន្លឺទៅលើការចេញផ្កា ។
- វិបរិតភាព (Variance): ជារង្វាស់នៃការប្រែប្រួលរបស់ប្រជាករតាមទ្រឹស្ដីនៃការបែងចែកធម្មតា ។
- ការបង្កាត់ឆ្លង (Outcrossing): ការបង្កាត់ដោយឆ្លងភេទពីរុក្ខជាតិដែលមានពន្ធុខុសគ្នាដោយធម្មជាតិ ។
- ជម្រើសវិទ្យា (Breeding): គឺជាការសិក្សាក្នុងការជ្រើសរើស និងពីការបង្កាត់រវាងឯកត្តៈសមស្របទាំងឡាយ ។
- កូន (Offspring): គឺជាឯកត្តៈដែលទទួលបានពីការភពប្រសព្វនៃឯកត្តៈពីរដែលមានភេទផ្ទុយគ្នា ហើយចាត់ទុកថាជា មេ និងបា ។
- ពូជ (Variety or Cultivar): គឺជាឯកត្តៈដែលបានរំដោះ បន្សុទ្ធ និងមានភាពធន់ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌដាំដុះនៅក្នុងតំបន់មួយ ។ វាស្ថិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់តូចជាងគេនៃវគ្គីករណ៍វិទ្យាបន្ទាប់ពី សន្ដាន ។
- សេណូទីប (Genotype): គឺជាសមាសពន្ធុដែលមាននៅក្នុងកោសិកាមួយ ឬគ្រប់កោសិកាទាំងអស់នៃសរីរាង្គ ។
- សាច់គ្រាប់ (Kernel): សាច់ខាងក្នុងនៃគ្រាប់រុក្ខជាតិ ឬសាច់នៃគ្រាប់ដែលហ៊ុំព័ទ្ធពីក្រៅដោយសម្បករឹង ។
- អាមីដុង (Starch): ជាកាបូអ៊ីដ្រាត ហើយក៏ជាសារធាតុចិញ្ចឹមផ្ដល់ថាមពលដល់សត្វ និងរុក្ខជាតិ ។ កាបូអ៊ីដ្រាតកើតឡើងដោយសារថាមពលពន្លឺបានមកពីប្រតិកម្មគីមីរវាង ទឹក និងឧស្ម័នកាបូនិចនៃខ្យល់ ។ នៅក្នុងអាមីដុងមាន អាមីឡូស និងអាមីឡូប៉ិចទីន ។
- ចរលម្អងបង្កាត់ (Cross pollination): គឺជាដំណើរការដែលលម្អងនៃរុក្ខជាតិមួយទៅភពប្រសព្វនឹងកេសរញីនៃរុក្ខជាតិផ្សេងទៀត ។
November 11, 2010
យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍សម្រាប់វិស័យឧស្សាហកម្មគ្រឿងយន្តកសិកម្មនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក
សេចក្ដីសង្ខេប
បច្ចេកវិទ្យាចាត់ថ្នាក់ដោយស្ថិតិត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីវិភាគពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន និងតម្រូវការការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធឧស្សាហកម្មផលិតឧបករណ៍លោហៈពាក់ព័ន្ធនឹងកសិកម្ម (AMIS) នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ។ ការវិភាគនេះក៏បម្រើដល់ការបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រចាំបាច់សម្រាប់ការ ពង្រីក AMIS នៅពេលអនាគត ។ អញ្ញាតចំនួន ៤៨ ចែកជា ៦ ផ្នែក ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងការវិភាគស្ថិតិនេះ ។ អញ្ញាតទាំងនេះត្រូវបានជ្រើសរើសយោងទៅតាមភាពពាក់ព័ន្ធរបស់វាទៅ នឹង AMIS ដូចជា បញ្ហាធនធាន តម្រូវការ បរិយាកាសឧស្សាហកម្ម ធាតុចូល សមត្ថភាព និងយេនឌ័រ ។ ការវិភាគនេះផ្ដល់ជាលទ្ធផលនូវក្រុមចំនួន ១០ ដែលភាពខ្លាំង និងខ្សោយពាក់ព័ន្ធគ្នារបស់វាត្រូវបានវិភាគដើម្បីកំណត់អត្ត សញ្ញាណចំណុចផ្ដោតនានាចំពោះយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍ AMIS ។ យុទ្ធសាស្ត្រនានាត្រូវបានបង្កើតដោយប្រើប្រាស់ភាពខ្លាំង (ឱកាស) ដើម្បីកាត់បន្ថយឧបសគ្គ (ចំណុចខ្សោយ) និងសម្របសម្រួលការបង្កើតកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ចម្រុះនៅក្នុងវិស័យ នេះ ។
សក្ដានុពលអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកឧស្សាហកម្មត្រូវបានពិភាក្សាជា ២ កត្តាធំៗគឺ ៖ (១) តម្រូវការជាក់ស្ដែងចំពោះឧបករណ៍ទោល ឧបករណ៍ និងម៉ាស៊ីនកសិកម្ម និង (២) វត្តមាន ឬអវត្តមាននៃបរិយាកាសឧស្សាហកម្មសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មផលិតឧបករណ៍លោហៈ ។ មានអនុសាសន៍ស្នើឡើងថា នៅក្នុងវត្តមាននៃកត្តាទាំងនេះ គម្រោងផ្ដល់ធាតុចូលឧស្សាហកម្ម និងសម្ភារៈផលិតកម្មនានាអាចត្រូវបានធ្វើយុត្តិកម្ម ។ នៅពេលអវត្តមាននៃតម្រូវការ ឬបរិយាកាសអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មសមស្រប យុត្តិកម្មត្រូវបានកែសម្រួលខ្លះសម្រាប់គម្រោងនីមួយៗ ដើម្បីផ្ដោតទៅលើការផលិតទ្រង់ទ្រាយឧស្សាហកម្ម ជាជាងទ្រង់ទ្រាយសិប្បកម្ម ។ អនុសាសន៍ក៏ត្រូវបានលើកឡើងផងដែរថា នៅពេលដែលការអភិវឌ្ឍ AMIS នៅក្នុងប្រទេសភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើការលើកទឹកចិត្តដល់ផ្សារសេរី នៅក្នុងផ្នែកឯកជន តម្រូវការបឋមគឺព័ត៌មានអំពីទីផ្សារ និងបច្ចេកវិទ្យាដែលការអភិវឌ្ឍ និងទំនាក់ទំនងផ្នែកនេះ ស្ថិតនៅជាតួនាទីរបស់ផ្នែកសាធារណៈ ដែលចាំបាច់ត្រូវផ្ដោតតាមរយៈស្ថាប័នសមស្របនៅតាមប្រទេសនីមួយៗ ។
Read more: http://choukhmer.blogsome.com/category/agriculture-%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98/#ixzz1gWvi9V5I
No comments:
Post a Comment